พลิก “กิจกรรมขนส่ง” จากต้นทุนจม…สู่เครื่องจักรทำกำไร

โดย: นพพรุจ ธรรมจิโรจ

ผู้เชี่ยวชาญด้าน Logistics Transformation และที่ปรึกษาการพัฒนาองค์กรยุคใหม่

รถทุกคันคือทุนหมุนของความคิด

“อย่ามองรถบรรทุกว่าเป็นแค่คันเหล็กที่กินน้ำมัน

มันคือเครื่องผลิตมูลค่า ถ้าเรารู้จักขับด้วยข้อมูลและกลยุทธ์”

ในวันที่โลจิสติกส์ไทยมีต้นทุนเฉลี่ยสูงถึง 13.7% ของ GDP (สูงกว่าค่าเฉลี่ยโลกกว่า 3 จุด) คำถามไม่ใช่ว่า “จะลดต้นทุนได้ไหม” แต่คือ “เราจะเปลี่ยนต้นทุนให้กลายเป็นแต้มต่อได้อย่างไร?” ทุกลิตรน้ำมัน ทุกกิโลเมตรที่รถวิ่ง และทุกนาทีของความล่าช้า ไม่ใช่แค่ตัวเลขในบัญชี แต่มันคือ “ข้อมูลทองคำ” ที่บอกว่าธุรกิจเราฉลาดแค่ไหน องค์กรที่เข้าใจสิ่งนี้จะมองการขนส่งไม่ใช่ภาระ แต่คือ “อาวุธเชิงกลยุทธ์” ที่ทำให้ทั้งซัพพลายเชนหมุนเร็วขึ้น ถูกลง และยั่งยืนขึ้น

“Cost vs Value of Transport Activities”

เส้นทางขนส่ง…คือเส้นทางกลยุทธ์

 รถทุกคันคือข้อมูล และข้อมูลคือกำไรในรูปตัวเลข

• ใช้ TMS วางแผนเส้นทางให้สั้นที่สุด
• วิเคราะห์เที่ยวเปล่า (Empty Miles) เพื่อจัดเที่ยวกลับกับคู่ค้า
• รวมสินค้าแบบ Cross-Docking / Consolidation ให้รถเต็มคันทุกเที่ยว
• เชื่อม GPS + Dashboard เพื่อดูสถานะ Real-time

 “รถที่ขับด้วยข้อมูล ย่อมเร็วกว่ารถที่ขับด้วยความเคยชิน”

 ต้นทุนขนส่งไทยสูงกว่ามาตรฐานโลก 3%

ถ้าลดลงเท่าค่าเฉลี่ยโลก ประเทศจะประหยัดได้กว่า 500,000 ล้านบาท/ปี ธุรกิจขนาดกลางสามารถเพิ่มกำไรขั้นต้นได้เฉลี่ย 10–20% ภายใน 12 เดือน (ที่มา: TDRI)

OTIF: เข็มทิศใหม่ของโลจิสติกส์ที่ชนะใจลูกค้า

ถ้ามีตัวเลขเดียวที่สะท้อน “คุณภาพการบริหารขนส่ง” ได้ชัดที่สุด ตัวนั้นคือ OTIF – On Time In Full หมายถึงการส่งมอบสินค้า ตรงเวลา และครบตามจำนวนทุกครั้ง OTIF ไม่ใช่แค่ KPI แต่มันคือ “สัญญาใจทางธุรกิจ” องค์กรที่รักษา OTIF เกิน 95% จะเห็นผลชัดในสามมิติ:

1. ความเชื่อมั่นของลูกค้า (Customer Trust) – ลูกค้ารู้ว่า “ของคุณมาถึงแน่”
2. ประสิทธิภาพต้นทุน (Cost Efficiency) – ลดการส่งซ้ำ คืนของ หรือการแก้ปัญหาฉุกเฉิน
3. ข้อมูลเพื่อปรับปรุง (Data-driven Improvement) – ใช้ข้อมูล OTIF วิเคราะห์จุดอ่อนและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

“OTIF ไม่ใช่แค่ตัวเลข KPI แต่คือดัชนีความเชื่อมั่นของลูกค้าในแบรนด์คุณ”

Collaboration: แข่งกันด้วยการ “ร่วมมือ”

ยุคนี้ธุรกิจที่อยู่รอด ไม่ใช่ผู้ที่ใหญ่ที่สุด…แต่คือผู้ที่ “เชื่อมโยงเก่งที่สุด”

• SMEs ในนิคมเดียวกัน แชร์รถเที่ยวกลับ ลดต้นทุน 15–20%
• ผู้ส่งออกหลายรายรวมสินค้าลงตู้เดียว ประหยัดค่าระวางสูงสุดถึง 30%
• ห้างค้าปลีกใหญ่รวมสินค้าหลายแบรนด์เข้าคลังเดียว ลดรถเข้า–ออกได้ครึ่งหนึ่ง

โลจิสติกส์ไม่ใช่ถนนแห่งการแข่งขันอีกต่อไป แต่คือ “เครือข่ายของความร่วมมือ”

SLA ที่ดี ดีกว่าราคาที่ถูก

ราคาถูกช่วยให้คุณได้ลูกค้าใหม่ แต่ SLA ที่รักษาได้จริง จะช่วยให้คุณได้ “ลูกค้าตลอดชีวิต”

• ส่งตรงเวลาไม่น้อยกว่า 95%
• แจ้งสถานะลูกค้าทันทีเมื่อมีเหตุล่าช้า
• ประชุมรีวิว SLA รายเดือน ร่วมกันปรับปรุง
• ใช้ OTIF เป็น KPI กลาง ระหว่างทีมโลจิสติกส์กับลูกค้า

“คำสัญญาที่ทำได้จริง คือโฆษณาที่ทรงพลังที่สุดในโลกธุรกิจ”

Green = Lean = Gain

 โลจิสติกส์สีเขียวไม่ใช่เทรนด์หรู แต่คือ “ทางลัดสู่กำไรระยะยาว”

• Eco-driving ประหยัดน้ำมัน 5–10%
• ลดขนาดบรรจุภัณฑ์ น้ำหนักเบา = ขนส่งถูกลง
• EV Delivery ทดลองใช้รถไฟฟ้าในเส้นทางเมือง
• Reuse Packaging ลดขยะและสร้างภาพลักษณ์รักษ์โลก

“Green Logistics ไม่ได้เพิ่มต้นทุน — มันคือการสร้างคุณค่าที่คู่แข่งลอกไม่ได้”

บทสรุป: พลิกพวงมาลัย เปลี่ยนวิธีคิด

เริ่มง่าย ๆ วันนี้

✅ วัดต้นทุนจริงของทุกเที่ยว

✅ รวมรอบส่ง ลดเที่ยวเปล่า

✅ ตั้ง SLA + OTIF ให้เป็นสัญญาใจ

✅ และเล่าเรื่อง “ขนส่งที่มีคุณค่า” ให้โลกฟัง

“โลจิสติกส์ที่ดี…ไม่ใช่แค่ส่งของได้เร็ว แต่คือการส่งต่อคุณค่า ที่ทำให้ธุรกิจไทยเติบโตอย่างยั่งยืน”

“4 เสาหลักของการบริหารขนส่งยุคใหม่”

1. Data-Driven Planning – ใช้ข้อมูลจริงแทนความเคยชิน
2. OTIF Monitoring – ส่งตรงเวลา ครบทุกครั้ง
3. Collaborative Logistics – ร่วมมือแทนแข่งกัน
4. Green Efficiency – ยั่งยืนคือกำไรที่แท้จริง